Recensies

Hieronder vind je de complete teksten van de recensies over De Smeekbede, zoals al genoemd op de pagina Pers/media.

Heb je mijn boek gelezen en ben je enthousiast, dan kun je me helpen door je reactie te delen op sociale media! Ook kun je natuurlijk een lezersrecensie plaatsen bij (online) boekhandels en/of op lezersplatforms als Hebban, Indeboekenkast of Goodreads!

Zonder enige twijfel indrukwekkend

Door LeesKees/ augustus 2021 / LeesKees / ****/*****

Een roman waarbij een zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis het thema is: de slavernij. Ik sloot Dédé in mijn hart en had soms echt met haar te doen. […] Een indrukwekkend en pakkend debuut. (Hebban)

De schrijfstijl van de auteur is bijzonder beeldend en inlevend. De lezer kan zich uitstekend voorstellen wat de slaven hebben moeten doorstaan, vooral op de momenten dat ze voor straf met de zweep gegeseld werden of een straf in de vorm van de Spaanse bok kregen. Dan zie je beelden voor je die bepaald niet prettig zijn. Toch is het niet alleen kommer en kwel, want ook mooie momenten worden door Damen prima weergegeven. Denk daarbij onder andere aan de moeder-zoonrelatie tussen Dédé en Antó, dan voel je, ondanks alle ellende waar ze mee te kampen hebben, heel duidelijk de liefde die er tussen hen bestaat. Lees verder.

Het verhaal zakt nergens in. Nergens.

Door boekenblog Van de wereld / juli 2021/ Hebban/ *****

Wat mij betreft was dit boek de onverwachte uitschieter. Ik had niet zo’n zin in het onderwerp. Historische roman, Suriname, slavernij. Maar een zo moeilijk en beladen onderwerp als slavernij is door de auteur zo empathisch neergezet. Prachtig beeldend verwoord en boeiend van begin tot einde. Historische details worden goed gedoseerd en maken nieuwsgierig naar meer. Het verhaal zakt nergens in. Nergens. Maar het allerindrukwekkendst vind ik dat door haar karakterbeschrijvingen je oprecht meeleeft met alle betrokkenen; met slaaf én meester. Chapeau!

Een genot om te lezen

Door Eus Wijnhoven / juni 2021 / Hebban/ ****

’De smeekbede’ is het verhaal van Dédé/’Willemien’ van Kelderman, een slaafgemaakte vrouw die werkt op Surinaamse plantages. We zien haar opgroeien van jong meisje tot aan haar laatste dagen, als zij de negentig is gepasseerd. Ooit is haar moeder als zoutwaterneger – ‘verse’ slaven – uit Afrika naar Suriname gehaald. Het verhaal speelt zich grotendeels in de tweede helft van de achttiende eeuw af. De achternaam van Dédé is een flexibele: zij is in bezit van de Utrechtse jurist Engelbert Kelderman. Lees verder.

Grijpt je naar de keel

Door Hilde Merkus / april 2021 / Bol / *****

Wat een beeldende woordkeuze. Knap dat iemand op basis van research zoveel details en inlevingsvermogen kan creëren over een heel andere tijd en een onderwerp waarvan wij een heel ander beeld hebben. Het drama van de slavernij komt heel dichtbij en grijpt je naar de keel.

De Nederlanders die vinden dat nationale excuses niet nodig zijn zouden dit boek moeten lezen

Door Inez/ februari 2021/ Goodreads/ ****

In het begin moest ik er even inkomen, maar gaandeweg gaat de hoofdpersoon Dédé steeds meer leven en ging ik steeds meer van haar houden. Het perspectief van Engelbert was interessant, maar ik kon me minder goed verbinden met hem. Maar wat een belangrijk verhaal wordt hier verteld. Over het leed dat zwarte mensen werd aangedaan. De Nederlanders die vinden dat nationale excuses niet nodig zijn zouden dit boek moeten lezen. Vooral de terugkomst van Dédé in Suriname als ‘vrije’ vrouw is hartverscheurend.

Een galmend verleden

Door Emma Lesuis / De Nederlandse Boekengids (dNBg 2020#6 (dec-jan)

Hebban: Het gevoel van slavernij

Door Albert van Goudoever/ november 2020/ Hebban/ *****

‘Kortom, een boeiende historische roman over een uitermate relevant maatschappelijk probleem van de huidige tijd. Deze historische debuutroman is aan te bevelen voor liefhebbers van actuele probleemstellingen, van historische romans en voor alle leesclubs. ‘ Lees hier de hele recensie.

Indies Tijdschrift: vooral zo geslaagd omdat de schrijfster een sensitief psychologisch verhaal heeft weten te creëren.

Door Michiel van Kempen / oktober 2020 / Indies Tijdschrift

Podcast swartBOEK: Knap staaltje vertelkunst

Door Brigitte de Swart

Op Spotify is het interview van journalist Brigitte de Swart over De Smeekbede te beluisteren! ‘Een knap staaltje schrijfkunst over de slavernij in Suriname in de 18e eeuw,’ aldus De Swart. De Smeekbede is de eerste in deze podcast over boeken en hun schrijvers.

Nieuwsweekend op Radio 1

GoodReads: De Smeekbede verplichte kost!

Door O.P. Römer  op GoodReads/ ****

Goed geschreven historische roman over de inhumane implicaties van slavernij in de oude plantage economie van Suriname. Het boek beschrijft de morele worsteling van de Nederlanders en de tot slaaf gemaakte Afrikanen om mens te blijven in een maatschappij waarin de zwarte naamlozen niet meer dan productiemiddelen zijn. Dédé, de hoofdpersoon, slaagt door haar sublieme kookkunst uiteindelijk haar vrijheid te verwerven. Door haar kleine cateringbedrijf lukt het haar uiteindelijk ook haar zoon, Anto, vrij te kopen. Daarvoor dient ze een andere slaaf in te brengen om zo de schade voor de eigenaar van haar zoon te compenseren voor diens vrijlating. Dit werk zou naast De zwarte met het witte hart van Japin verplichte literatuur dienen te zijn op de Nederlandse middelbare scholen. 

Een doorleefde slavernijroman

Door Michiel van Kempen / Caraïbisch Uitzicht / Bazarow/ De Leesclub van Alles

Hebban: Pakkend slavenverhaal uit Suriname

Door Pierre MG Peeters op Hebban en Indeboekenkast / ****

De smeekbede verhaalt de geschiedenis van jurist Engelbert Kelderman, die einde 18e eeuw administrateur/beheerder van enkele plantages in Suriname wordt, en van Dédé, slavin op een van deze plantages. We lezen het verhaal afwisselend uit het oogpunt van Engelbert – later ook vanuit het standpunt van zijn zoon Gerrit – en uit het oogpunt van Dédé. Lees verder.

‘Zo knap, zo mooi, zo aangrijpend.’

Door Catharina B.E. de Koster-Schneider op NBD Biblion

Suriname, 1750: de vrouwen moeten het nieuwe meisje in leven houden. Net aangekomen, net gebrandmerkt. En werken, natuurlijk werken. Dat stopt niet, nooit. Ook niet de angst voor de opzichter of de directeur. Dédé probeert onzichtbaar te blijven en troost te vinden bij Quassi. Toch slaat het noodlot toe. En weer wordt ze verkocht. Nu naar een koffieplantage. Ze moet door. Voor haar zoon. Ze begint als veldslaaf, maar wordt kokkin. Dan raakt haar leven verstrengeld met dat van de nieuwe meester. Lianne Damen (1969), historica en redacteur, spint binnen het historische kader van de late 18e eeuw – met alle oorlogen, politieke strubbelingen, de Franse Revolutie – het verhaal van de twee families. Gebaseerd op een in 1980 gevonden brief van een vrijgelatene aan haar vroegere meester, met een smeekbede om hulp. De meeste personen en gebeurtenissen zijn historisch, de rest heeft Damen ingevuld. Zo knap, zo mooi, zo aangrijpend. Ze brengt die tijd echt tot leven. Witten, slaven en vrije gekleurden. De vooroordelen, de rechtvaardigingen, een enkele tegenstem. Ze laat zien hoe slavernij en geldbejag corrumperen. Actueel thema. In de tekst worden 18e eeuwse woorden/uitdrukkingen gebruikt, wat het verhaal authentieker, indringender, maar ook moeilijker maakt. Met verklarende woordenlijst. 

Twee soorten gevangenen

Door Koen Eykhout / Dagblad De Limburger/ Boek van de Week / ****

De historische debuutroman De smeekbede van Lianne Damen (1969) is gebaseerd op een brief die twee eeuwen geleden werd geschreven door een vrijgemaakte slavin uit Suriname. Gericht aan haar voormalig ‘meester’: “Mijn meester, acht neem mijn bede aan.” Door kapers komt de brief – die in een Londens archief zit – nooit aan. Damen, historica van huis uit, vroeg zich af wat deze vrouw bewogen heeft de smeekbede te schrijven. Het resultaat, haar roman, mag er zijn. Lees verder.

Trouw: Contrast van twee levens

In deze historische roman schetst Damen het leven van Dédé die opgroeit in slavernij op de plantage van Engelbert Keldermand een Utrechtse jurist die fortuin is gaan zoeken in Suriname. Damen schetst het contrast tussen beide levens en ontrafelt gaandeweg waarom de vrouw zich in haar roep om hulp juist tot haar voormalige meester richt. Lees hier de hele recensie.

De Ware Tijd: Gevoelige roman

Door Hilde Neus / De Ware Tijd Literair / 17-18 oktober 2020

Lianne Damen heeft de gegevens die rondom de brief zijn verzameld aangevuld met eigen onderzoek in de archieven en in studies over Suriname en de slavernij. Van dit materiaal heeft ze een gevoelige roman weten te kneden, die de werelden van verschil tussen de plantagemeester en de gemanumitteerde slavin duidelijk beschrijft. Lees verder.

Interview in Bazarow

Door Sanne Wortman / Bazarow

Voor het online tijdschrift Bazarow interviewde Sanne Wortman de schrijver. De eerste vraag luidt: ‘De smeekbede is geschreven aan de hand van een oude brief die in een archief bewaard is gebleven, waarin een voormalige slaafgemaakte vrouw hulp vraagt aan haar oude meester. Waarom heb je besloten een boek over te schrijven over deze brief?’ Lees verder.

Proeven van slavernijverleden

Door Corien Ligtenberg / online platform Brabant Cultureel

Paramaribo, maart 1795. De vrijgemaakt Dédé geeft een brief aan haar voormalige meester mee met een koopvaardijschip, bestemming Amsterdam, waarin zij hem smeekt om zijn steun. Het schip wordt gekaapt en de brief komt nooit aan. De brief, die bijna twee eeuwen later opduikt in een Londens archief, vormde voor Lianne Damen de inspiratie voor ‘De smeekbede’, een historische roman over het roerige leven van Dédé. Lees verder.

Een onvergetelijke aanklacht tegen de slavernij

Door Miriam Vaz Dias / Blog en Hebban / ****

Suriname en slavernij, we kunnen er niet omheen, Nederlanders speelden daar een rol in. Lang, veel te lang hebben wij dat collectief verdrongen. De slavernij was iets van Amerika en ver van ons bed. Lianne Damen maakt in haar debuutroman De smeekbede korte metten met die verdringing. Nederland speelde in de achttiende en negentiende eeuw, zeker in Suriname en in het Caribisch gebied, een vooraanstaande rol zelfs. Zowel wat betreft de “aanvoer” van mensen voor de slavenhandel, als voor het houden van slaven zelf. Lees verder.

Indringende debuutroman

Door Dayenne Wamsteeker/ Indeboekenkast en Hebban (‘Ontroerend verhaal met een heftig thema’) en Bol / ****

Eind achttiende eeuw wordt Engelbert Kelderman administrateur van enkele plantages in Suriname. Op een van deze plantages werkt slavin Dédé. Lange tijd doet zij zwaar werk op het land, maar op een gegeven moment mag ze in de keuken van haar meester gaan werken. Dédé blijkt heerlijk te kunnen koken en krijgt een bevoorrechte positie bij haar meester. Huisslaven hebben een ander leven dan de slaven op het land, maar toch is het leven niet makkelijk en maakt Dédé soms verschrikkelijke dingen mee. In De smeekbede van Lianne Damen word je meegenomen in het leven van Dédé. Lees verder.

Slavernij

Door Franka v.d. Elsen – Welten  / Hebban/ ****

De smeekbede vertelt over het leven van Dédé, een Surinaamse slavin en van haar “meester” Kelderman. Kelderman, Hollander, die alles in zijn vaderland achterlaat om in Suriname fortuin te vergaren.
Een indringend, beeldend verhaal over Suriname, slavernij en een stuk Nederlandse geschiedenis. Ik waardeer het boek met 4 sterren.

Hartverscheurende smeekbede uit 1795

Door Pooh bear / Hebban / *****

De Smeekbede vertelt ons het verhaal van Dédé en haar meester Engelbert Kelderman eind 18e eeuw. Het speelt zich afwisselend af in Suriname en Nederland, vanuit beide hoofdpersonages. Lees verder.

Een prachtig ontroerend boek

Door Ammy Langenbach / Vrouwenbibliotheek

Het is voor iedereen die wil weten hoe het was een prachtig ontroerend boek. Een roman over worsteling, moederliefde, opstand, onderdrukking, racisme. Grondige historische feitenkennis, nauw verweven met de ervaringen van de mensen, die toen moesten overleven. Lees verder.

Historische roman

Door Sanne Wortman / Goodreads / ***

Historische roman waarbij je kan merken dat er heel erg veel research in zit. Het kaart het onderwerp slavernij aan en laat duidelijk beide kanten zien. Aan de ene kant een slavin die vreselijke dingen meemaakt. Aan de andere kant blanke eigenaren die er misschien niet helemaal achter staan, maar toch uit economische overwegingen en wat al niet meer, meedoen in het systeem.
Soms gaat de overdaad aan historische details een beetje ten koste van het verhaal (en dit komt van iemand die geschiedenis gestudeerd heeft!) maar het was een leuk en leerzaam boek om te lezen.

Monument voor pijnlijk verleden

Door Ward de Moor / Bol / *****

Met als aanleiding een intrigerend document uit de 18de eeuw schildert Lianne Damen de wereld van de Surinaamse slavernij vanuit beide perspectieven. Behalve als historica ontpopt Damen zich ook als begaafd stiliste: je kruipt in de hoofden van de hoofdrolspelers. Van het studentenleven in Utrecht eind 18de eeuw tot de plantages in Suriname: je ziet het voor je. Een waar – historisch betrouwbaar – monument voor een onderbelichte schandvlek uit onze geschiedenis.

Actueler dan ooit

Door West01/ Bol/ *****

Wat een gruwelijk aangrijpend boek! Ik was getriggerd door het verhaal van de brief (de smeekbede) van een vrijgemaakte zwarte vrouw aan haar oude meester, die meer dan 2 eeuwen in een archief ergens in Londen lag. Echt een heel bijzondere basis voor dit verhaal. De auteur vult de feiten aan met veel historisch onderzoek. Zo krijg je een heel goed beeld van hoe het leven daar echt was voor de tot slaaf gemaakten. Dit maakt het tegelijk ook een heel beklemmend verhaal; een boek dat je bijblijft. Aanrader!

Indrukwekkend tijdsbeeld

Door Sellie/ Bol/ ***** Ik heb dit mooie boek net uit gelezen, de laatste pagina’s met een dikke keel. Wat een tragisch leven. Heel indringend verhaal, goed geschreven. De hoofdpersonen komen echt tot leven. Je ziet Dédé staan, in die keuken, met al die lekkere hapjes. En tegelijk voel je haar angst en onmacht. Een indrukwekkend tijdsbeeld.

Slaafgemaakte vrouw krijgt een gezicht

Door WJ020/ Bol/ *****

De Smeekbede neemt je mee naar een onderbelichte periode van de Nederlandse/Surinaamse geschiedenis. In compacte, doelgerichte zinnen belicht Lianne Damen de levens van de twee protagonisten: een blanke Utrechtse jurist die, ondanks zijn twijfels aan het slavernijsysteem, aan de verkeerde kant van de geschiedenis belandt en een slaafgemaakte zwarte vrouw wier hele (lange) leven in het teken staat van het verkrijgen van haar eigen en haar zoons vrijheid. Het is verbazingwekkend hoe vooral deze laatste, ondanks het ontbreken van historische bronnen, in het boek tot een vrouw van vlees en bloed evolueert. Lianne Damen geeft deze slaafgemaakte vrouw, die door het systeem gereduceerd is tot een ‘bezit’, die alleen bestaat als instrument van haar eigenaren, een sterke identiteit. Als lezer leef je zeer met haar mee. De levens van de twee hoofdpersonen worden geschetst tegen de historische ontwikkelingen van hun tijd; het boek is niet alleen meeslepend, maar ook reuze leerzaam!

Fantastisch boek!

Door ndeelstra/ Bol/ *****

Wat een briljant boek, echt heel goed. Zeer intrigerend verhaal, mooie zinnen, details die goed aangeven hoe het leven in die tijd was en en allerlei interessante historische feiten, zoals de afgeslagen aanval van de Engelsen op Paramaribo. Daarnaast neem je mij als lezer mee in de personages en gaat het boek echt leven.

Aangrijpend historisch verhaal

Door KChoek / Bol/ *****

Mooi geschreven. Ik werd helemaal meegezogen in het verhaal en in de historie.

Aangrijpend verhaal

Door JanS/ Bol/ *****

Boeiende beschrijving van het slavenleven in Suriname

Prachtig geschreven!

Door Lybr / Bol/ *****

Erg onder de indruk van hoe het geschreven is. Echt een prachtig boek over de helaas nare gebeurtenissen van vroeger. Het heeft mij heel erg aan het denken gezet.
Vooral m’n complimenten aan de schrijfster over alle kennis over het onderwerp.